دوگانه سوز کردن خودرو در شهرهای بزرگ و شلوغ، به‌عنوان یکی از راه‌های موثر در کاهش مصرف سوخت و کاهش آلودگی هوا، با استقبال نسبتاً مناسبی همراه شد.
در ابتدا، ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی و تاکسی‌ها از این فناوری استفاده کردند و پس از آن، با تولید خودروهای داخلی، طرح دوگانه سوز کردن خودروها رواج یافت.
در دهه 80 و اوایل دهه 90، افزایش نرخ سوخت یکی از مهمترین دلایل برای دوگانه سوز کردن خودروها در ایران بود. گروه‌های خودروسازی ایران خودرو و سایپا، تلاش کردند تا برخی از محصولات خود را به سمت تولید دوگانه سوز سوق دهند که مورد توجه و استقبال متقاضیان قرار گرفت.
در این مقاله به بررسی مزایا و معایب دوگانه‌سوزكردن خودرو می‌پردازیم.
مزایای خودرو دوگانه سوز
استفاده از خودرو دوگانه سوز دارای مزایای بسیاری است، که در اینجا به برخی از مزایای آن می‌پردازیم.
1) صرفه‌جویی در هزینه سوخت نسبت به خودروهای بنزینی
عمده‌ترین دلیلی که باعث می‌شود مردم به سمت خودروهای دوگانه سوز متمایل شوند، پایین بودن قیمت گاز نسبت به بنزین است؛ همچنین با یک باک کامل گاز نسبت به یک باک کامل بنزین می‌توانید مسافت بیشتری را طی کنید. این موضوع به‌خصوص برای افرادی که مسافت زیادی با خودرو خود جابه‌جا می‌شوند مانند راننده‌های تاکسی شهری و تاکسی‌های مبتنی بر پلتفرم‌های مجازی، نقش پررنگ‌تری دارد.
2) کمک به کاهش آلودگی زیست‌محیطی و گازهای گلخانه‌ای
یکی از اصلی‌ترین دلایل آلودگی هوا، به‌خصوص در شهرهای بزرگ، خودروها هستند. بنزین بی‌کیفیت نیز یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا است. استفاده از خودرو دوگانه سوز، به کاهش آلودگی و بهبود کیفیت هوا کمک می‌کند. به‌عنوان مثال، یک خودروی دوگانه سوز مانند سمند LX EF7 با استفاده از سوخت CNG شرکت سی‌ان‌جی برتر (CNG Bartar)، 11 برابر کمتر گاز گلخانه‌ای و مضر نسبت به استفاده از بنزین تولید می‌کند.
3) کمک به اقتصاد کشور
خودرو دوگانه سوز از گاز CNG یا LPG استفاده می‌کند که فرآیند تولید آن ساده‌تر و به‌صرفه‌تر از بنزین است. این موضوع به‌صرفه‌تر بودن استفاده از خودرو دوگانه سوز از نظر اقتصادی برای کشور مؤثر است؛ همچنین افزایش تمایل مردم به استفاده از خودرو دوگانه سوز، سبب کاهش مصرف بنزین و بهره‌مندی بهتر از بنزین در جایگاه‌ها و ابعاد دیگر می‌شود. در واقع، استفاده از خودروهای دوگانه سوز برای کشورهایی مانند ایران که اقتصاد آن‌ها بر پایه فرآورده‌های نفتی است، به‌صرفه‌تر است.
معایب خودرو دوگانه سوز
استفاده از خودرو دوگانه سوز دارای معایبی است، که در اینجا به برخی از معایل آن می‌پردازیم.
1) استهلاک بیشتر در بخش موتور و قطعات مصرفی
در خودرو دوگانه سوز، به‌دلیل استفاده هم‌زمان از دو سوخت گاز فشرده و بنزین، بخش موتور و قطعات مصرفی آن با گذشت زمان دچار استهلاک بیشتری می‌شوند. این باعث کاهش توان خودرو می‌شود و در صورت تعویض سوخت مصرفی، موتور دچار ریپ زدن بیش‌از‌حد و خفگی موتور می‌شود. این مشکل باعث افت فشار تا ۲۰ درصد نسبت به خودرو بنزین سوز می‌شود و مشکلاتی همچون خاموش شدن موتور، جان نداشتن خودرو، استهلاک بیشتر قطعات و گاز دادن بیشتر راننده را به دنبال دارد.
2) حجم کم فضای صندوق عقب
در خودروهای گاز سوز، مخزن نگه‌داری گاز در صندوق عقب قرار می‌گیرد که باعث کاهش قابل‌توجه فضای صندوق عقب می‌شود. به همین دلیل، مالکان خودروهای دوگانه سوز معمولا از حجم کم فضای صندوق عقب خود شکایت می‌کنند.
3) آسیب‌پذیری بالا در هنگام تصادفات رانندگی
خودروهای دوگانه سوز در مقایسه با خودروهای بنزین سوز، آسیب‌پذیری بالاتری در هنگام تصادفات رانندگی دارند و آمار تصادفات خطرناک آن‌ها نیز به‌طور قابل‌توجه‌ای بیشتر است.
4) هزینه بالا احداث ایستگاه‌های سوخت‌گیری CNG
احداث ایستگاه‌های سوخت‌گیری CNG با هزینه بالایی همراه است. اگرچه جایگاه‌های عرضه گاز در تمامی نقاط کشور وجود دارند؛ اما تعداد آن‌ها کمتر از جایگاه‌های عرضه بنزین است. به همین دلیل، افرادی که خودرو دوگانه سوز دارند، برای یافتن جایگاه سوخت ممکن است مسافت زیادی طی کنند و یا مدت زمان بیشتری در صف‌های این جایگاه‌ها صرف کنند.
5) ایمنی خودرو
نکته دیگری که در خصوص خودروهای دوگانه سوز باید توجه داشت، ایمنی آن‌هاست. خودروهایی که به‌صورت غیرکارخانه‌ای و در محیط کارگاهی دوگانه سوز شده‌اند، عموما استانداردهای ایمنی لازم را ندارند و در بخش موتور و قوای محرکه آسیب‌پذیرتر هستند. بسیاری از حوادث و انفجارهای جبران‌ناپذیری که در هنگام سوخت‌گیری خودروهای دوگانه سوز رخ می‌دهد، برای خودروهایی است که در محیط‌های غیراستاندارد دوگانه سوز شده‌اند و کنترل کیفی نهایی بر روی آن‌ها صورت نپذیرفته است.
سخن پایانی
اگر تمایل به خرید خودرو دوگانه دارید، بهتر است از خودروهای استانداردی که از موتور پایه گازسوز برخوردار هستند و در کارخانه دوگانه سوز شده‌اند، استفاده کنید. این خودروها علاوه بر ایمنی بیشتر، هزینه کمتری برای نگه‌داری و تعمیر نیز دارند.